Страна была поделена на
префектуры. Появились конституция и парламент. Армия была реорганизована
- 58 —
по западному образцу. Были созданы образовательные учреждения западного
типа – в частности, Токийский университет (в 1877 г.).
За короткий период Япония сумела добиться значительных успехов в движении к современности.
Однако вместо того чтобы углублять процесс перемен, Япония с конца
XIX в. берет курс на милитаризацию, чтобы стать колониальной империей, подобной европейским державам. После победы в войнах с Китаем (1894–1895) и
с Россией (1904–1905), а также с присоединением Кореи (1910), Япония полностью уступает милитаристскому искушению. Впервые в своей истории она чувствует себя в центре мировых исторических событий. Рождается идея «великой
Японии». Страна участвует в двух мировых войнах, однако для победы в последней из них ее человеческих и военных ресурсов оказывается явно недостаточно, и в борьбе за державное величие Япония терпит поражение. В 1945 г.
она подписывает акт о безоговорочной капитуляции и на ее территории размещаются американские войска.
Надо отдать должное японцам: они не восприняли военное поражение как
историческую катастрофу. Япония смогла направить энергию своих граждан в
созидательное русло. С 50-х гг. XX в. начинается «японское экономическое чудо». На протяжении четырех десятилетий – с 50-х до 80-х гг. – японская экономика была самой динамичной в мире. Ее рост составлял 10% ежегодно.
В настоящее время Япония – одна из самых экономически развитых и социально благополучных стран мира. Она являет собой синтез Востока и Запада.
Как никакая другая страна Востока, Япония достаточно успешно восприняла
западные традиции – от современных технологий до рок-музыки. Больших успехов добилась современная японская литература. Несколько японских литераторов стали лауреатами Нобелевской премии. Мировое признание получило
японское киноискусство. В то же время Япония сохраняет свои традиции. Опыт
японской модернизации последних десятилетий следует признать не только успешным, но и классическим: в нем органично сочетаются прошлое и настоящее. Настоящее сообщает Японии необходимое интеллектуально-техническое
(и, шире, историческое) ускорение, а традиция обеспечивает ее историческому
движению стабильность и морально-этические основания. «Японский дух и западная наука» (едком ёсаи)» – такова формула японской модернизации (и истории) начиная с XIX в. Эту формулу можно передать более поэтично и одновременно глубоко: «сердцем Япония – в старом, умом – в новом».
Թագմանված է Հայերեն
Երկիրը բաժանվեց պրեֆեկտուրաներ։ Հայտնվեցին սահմանադրություն և խորհրդարան։ Բանակը վերակազմավորվեց — 58 — ըստ արևմտյան մոդելի. Արևմտյան ուսումնական հաստատություններ տեսակ – մասնավորապես՝ Տոկիոյի համալսարանը (1877 թ.)։
Կարճ ժամանակահատվածում Ճապոնիան զգալի առաջընթաց է գրանցել դեպի արդիականություն։ Սակայն փոփոխությունների գործընթացը խորացնելու փոխարեն Ճապոնիան վերջից XIX դ. վերցնում է ռազմականացման կուրս՝ եվրոպական տերություններին նման գաղութային կայսրություն դառնալու համար։
Չինաստանի հետ պատերազմներում տարած հաղթանակից հետո (1894–1895) և Ռուսաստանի հետ (1904-1905թթ.), ինչպես նաև Կորեայի բռնակցմամբ (1910թ.) Ճապոնիան լիովին ենթարկվում է ռազմատենչ գայթակղությանը։ Իր պատմության մեջ առաջին անգամ նա իրեն զգում է համաշխարհային պատմական իրադարձությունների կենտրոնում։
Գաղափարը «մեծ Ճապոնիա». Երկիրը մասնակցում է երկու համաշխարհային պատերազմների, բայց նրա մարդկային և ռազմական ռեսուրսները ակնհայտորեն անբավարար են դրանցից վերջինը հաղթելու համար, և Ճապոնիան պարտված է ինքնիշխան մեծության համար պայքարում: 1945 թվականին գ. այն ստորագրում է անվերապահ հանձնման ակտը, և նրա տարածքում ամերիկյան զորքեր են տեղակայվում։
Պետք է հարգանքի տուրք մատուցել ճապոնացիներին. նրանք այդպես չեն ընկալել ռազմական պարտությունը պատմական աղետ. Ճապոնիան կարողացավ ուղղորդել իր քաղաքացիների էներգիան ստեղծագործական ալիք. 50-ական թվականներից սկսած։ XX դար սկսվում է «ճապոնական տնտեսական հրաշքը». Չորս տասնամյակ՝ 50-ականներից մինչև 80-ականները։ — Ճապոնիայի տնտեսությունն ամենադինամիկն էր աշխարհում։ Նրա աճը տարեկան կազմում էր 10%։
Ներկայումս Ճապոնիան աշխարհի տնտեսապես ամենազարգացած և սոցիալապես բարգավաճ երկրներից մեկն է։ Դա Արևելքի և Արևմուտքի սինթեզ է։ Ինչպես Արևելքի ոչ մի այլ երկիր, Ճապոնիան բավականին հաջողությամբ է ընդունել Արևմտյան ավանդույթները՝ ժամանակակից տեխնիկայից մինչև ռոք երաժշտություն:
Ժամանակակից ճապոնական գրականությունը մեծ առաջընթաց է գրանցել: Մի քանի ճապոնացի գրականագետներ արժանացել են Նոբելյան մրցանակի։ Ստացել է համաշխարհային ճանաչում Ճապոնական կինեմատոգրաֆիա. Միաժամանակ Ճապոնիան պահպանում է իր ավանդույթները։ Փորձառություն Վերջին տասնամյակների ճապոնական արդիականացումը պետք է համարել ոչ միայն հաջողված, այլև դասական՝ այն օրգանապես համատեղում է անցյալն ու ներկան։
Ներկա Ճապոնիային տեղեկացնում է անհրաժեշտ ինտելեկտուալ և տեխնիկական (և, ավելի լայնորեն, պատմական) արագացումը, և ավանդույթն ապահովում է իր պատմական շարժման կայունությունը և բարոյական և էթիկական հիմքերը: «Ճապոնական ոգին և արևմտյան գիտությունը» (կաուստիկ յոսաի) — սա ճապոնական արդիականացման (և պատմության) բանաձևն է 19-րդ դարից սկսած։ Այս բանաձեւը կարելի է փոխանցել ավելի բանաստեղծական եւ միաժամանակ խորը՝ «Ճապոնիայի սիրտը հնի մեջ է, միտքը՝ նորի»։
Առաքելյան Մանանա 