Թարգմանություն

СОВРЕМЕННЫЙ ЭТАП РАЗВИТИЯ ГОРОДСКОГО РАССЕЛЕНИЯ

XX в. называют веком урбанизации. Городское расселение в этот период развивалось особенно быстро. Интенсивные процессы урбанизации привлекли усиленное внимание специалистов многих отраслей знаний, в результате чего были выявлены общие закономерности развития городского расселения в разных странах мира, созданы теории урбанизации в разных науках — географии, экономике, социологии и др. Этап ускоренного развития урабанизационных процессов прошла в XX в. и наша страна. Но прежде чем рассмотреть глобальные закономерности развития урбанизации и их проявление в России, остановимся на общей картине городского расселения современного мира․

ՔԱՂԱՔԱՅԻՆ ԲՆԱԿԲԱՆԱԿԱՆ ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԵՐԿԱ ՓՈՒԼԸ

XX դար կոչվում է ուրբանիզացիայի դար: Այս շրջանում հատկապես արագ զարգացել է քաղաքաշինությունը։ Ուրբանիզացիայի ինտենսիվ գործընթացները մեծ ուշադրություն են գրավել գիտելիքի բազմաթիվ ոլորտների մասնագետների կողմից, ինչի արդյունքում աշխարհի տարբեր երկրներում բացահայտվել են քաղաքային բնակավայրերի զարգացման ընդհանուր օրինաչափությունները, ստեղծվել են ուրբանիզացիայի տեսություններ տարբեր գիտություններում՝ աշխարհագրություն, տնտեսագիտություն, սոցիոլոգիա և այլն։ Ուրբանիզացման գործընթացների արագացված զարգացման փուլը տեղի ունեցավ 20-րդ դարում և մեր երկիրը։ Բայց մինչ ուրբանիզացիայի զարգացման գլոբալ օրինաչափությունները և դրանց դրսևորումը Ռուսաստանում դիտարկելը, եկեք կանգ առնենք ժամանակակից աշխարհում քաղաքային բնակեցման ընդհանուր պատկերի վրա։

Սեպտեմբեր ամսվա ամփոփում

Սեպտեմբերի 1-16

Սեպտեմբերի 18-ից 24-ը

Սեպտեմբերի 25-ից 30-ը

Պարապմունք 9

Տեղադրման եղանակը։
Համակարգը լուծել տեղադրման  եղանակով, որում անհայտների գործակիցները զրոյից տարբեր են, անհրաժեշտ է՝
1) անհայտներից մեկը (օրինակ՝ y-ը) համակարգի հավասարումներից որևէ մեկից արտահայտել մյուս անհայտով,
2) ստացված արտահայտությունը տեղադրել համակարգի մյուս հավասարման մեջ y-ի փոխարեն,
3) լուծել ստացված մեկ x անհայտով հավասարումը,
4) տեղադրելով ստացված x արժեքը y-ի բանաձևի մեջ՝ գտնել y-ի արժեքը։
Հենց (x; y) թվազույգը կլինի համակարգի միակ լուծում։

Օրինակ, լուծենք այս համակարգը տեղադրման եղանակով․
{4x − 5y − 1 = 0
{7x − y + 6 = 0

համակարգի երկրորդ հավասարումից y-ն արտահայտենք x-ով՝
y = 7x + 6
  և առաջին հավասարման մեջ y-ի փոխարեն տեղադրենք
7x + 6՝
4x − 5 (7x + 6) − 1 = 0
Լուծելով  հավասարումը՝ գտնում ենք նրա միակ արմատը՝
x = −1։
Տեղադրելով x-ի արժեքը   հավասարության մեջ՝ գտնում ենք y-ի արժեքը։
y = 7x + 6 = 7․ (−1) + 6 = −1:
Նշանակում է  համակարգն ունի միակ լուծում՝ (−1; −1)
Պատասխան՝ (−1; −1)։

Առաջադրանքներ։
1. Տրված հավասարումից y-ը արտահայտեք x-ով․

ա)x+y=5
y = 5 – x
բ)2x+y=3
y = 3 – 2x
գ)x+y-5=11
y = 16 – x
դ)y+2=3x
y = 3x – 2
ե)3x+5y=8
y = (8 – 3x) : 5
զ)-3x+2y=7
y = (7 + 3x) : 2

2. Տրված հավասարումից x-ը արտահայտեք y-ով․

ա)x-y+3=0
x = (-3) + y
բ)2x-3y+6=0
x = ((-6) + 3y) : 2
գ)13x+y-2=0
x = ((-2) – y) : 13
դ)x+2y-5=0
x = (-5)
ե)3x+y=8
x = (8 – y) : 3
զ)-2x+y=-14
x = ((-14) – y) : (-2)

3. Լուծիր համակարգը տեղադրման եղանակով
ա){x-2y=4
    {x+7y=22
x = 4 + 2y
4 + 9y = 22
9x = 18
x = 2

բ){-3x+y=5
  {y+4x=26
y = 5 + 3x
5 + 7x = 26
7x + 21
x = 3

գ) {x − 2y = 0
    {x + 5y = 45
x = 45 – 5y
45 – 7y = 0
7y = 45
y = 45/7

դ){x − 3y − 7 =0
    {x +7y=87
x = 87 – 7y
80 – 10y = 0
10y = 80
y = 8

4. Լուծիր համակարգը տեղադրման եղանակով

ա) {x−y−1 = 0
    {x+y−5 = 0
x = 1 + y
-4 + 2y = 0
2y = 4
y = 2

բ) {x−y−2 = 0
    {x+y−6 = 0
x = 2 + y
-4 + 2y + 0
2y = 4
y = 2

Հարցեր կրկնողության վերաբերյալ․
5.Լուծեք մեկ անհայտով  հավասարումները․

ա)5x+3x-10=14
x = 3
բ)-3+9y+13-5y=22
y = 9
գ)(5x+3)-(2x-4)=37
x = 10
դ)2x+1=12
x = 5.5

6. Լուծեք խնդիրները կազմելով հավասարում․
Ջրով լցված լի դույլի զանգվածը  10կգ է։ Որքա՞ն է դատարկ դույլի զանգվածը, եթե հայտնի է, որ այն 9կգ-ով թեթև է նրա մեջ գտնվող ջրից։

x + y = 10կգ
y = x + 9կգ
2x + 9 = 10կգ
2x = 1կգ
x = 0.5կգ

Равнодушие

Хотя бы раз в жизни равнодушие одолевает каждого человека. Это состояние представляет собой безразличное отношение к окружающему миру, людям, происходящим событиям и собственной судьбе. В медицинской терминологии равнодушие известно как апатия. Это слово пришло из греческого языка, в переводе оно означает «отрешенность». Согласно статистике, наибольший процент случаев апатии фиксируется в странах с высоким уровнем дохода.

Պարապմունք 8

Թեմա՝ Երկու անհայտով երկու առաջին աստիճանի հավասարումների համակարգեր {

Դիտարկենք հետևյալ խնդիրը:
Խնդիր։ Հայտնի է, որ եղբոր ու քրոջ տարիքների տարբերությունը 3 է, իսկ գումարը՝ 15։ Քանի՞ տարեկան է եղբայրը և քանի՞ տարեկան՝ քույրը։

 Լուծում։

 Պետք է գտնել երկու անհայտ մեծություններ՝ եղբոր տարիքը և քրոջ տարիքը։ Ենթադրենք եղբայրը x տարեկան է, իսկ քույրը՝ y տարեկան։ Քանի որ նրանց տարիքների տարբերությունը 3 է, ապա
x − y = 3,
իսկ քանի որ եղբոր և քրոջ տարիքների գումարը 15 է, ապա
x + y = 15  (2)

 Որոնելի x և y թվերը պետք է բավարարեն միաժամանակ երկու հավասարումներին։ Այսպիսի դեպքերում ասում են, որ տրված է x և y երկու անհայտով երկու հավասարումների  համակարգ՝

Այս համակարգի համար կարելի է ընտրել այսպիսի թվերի զույգ՝ x = 9, y = 6, որն էլ կհանդիսանա համակարգի լուծում։
Հետևաբար եղբայրը 9 տարեկան է, քույրը՝ 6 տարեկան։
Պատասխան՝ 9 և 6 տարեկան։
Լուծել  x և y երկու անհայտով երկու առաջին աստիճանի հավասարման համակարգը, նշանակում է գտնել բոլոր այն (x; y) թվազույգերը, որոնք միաժամանակ  և՛ առաջին, և՛ երկրորդ հավասարումների համար լուծումներն են:

Առաջադրանքներ։
1. Փորձեր կատարելով գտիր համակարգի լուծումը։

ա)  {x+y=10
      {x-y=8

x-9 , y — 1

բ)  { x+y-5=0
    {x-y-1=0

x-3 , y-2

գ)  {x+y-12=0
    {x-y-2=0

x- 10 , y-2

դ)  {2x+y=22
    {y-4x=16

2x — 1 , y — 20

ե)  {5y+4x=14
    {y-x =1

2. Պարզեք՝ (−3; 1) թվազույգը համակարգի լուծո՞ւմ է.
ա) { x + y − 3 = 0
    { x − y + 4 = 0 

Այո

բ) {  2x − 3y − 1 = 0
    { 3x + 4y + 5 = 0

ոչ

3. Համակարգի յուրաքանչյուր տողով գրեք հավասարման  գործակիցները և ազատ անդամները.
ա) { 2x + 3y + 1 = 0,

Գործակիցները ՝ x , y , Ազատ անդամ ՝ 1
      {−x + y = 0,

Գործակիցները ՝ x , y

բ)  { 3x − 2y − 4 = 0;

Գործակիցները ՝ x , y , Ազատ անդամը ՝ 4
      {−2x − 6 = 0; 

Գործակիցները ՝ x , Ազատ անդամը ՝ 6

գ) { −3x − 2y + 7 = 0,

Գործակիցները ՝ x , y , Ազատ անդամը ՝ 7
  {−4x − 5 = 0,

Գործակիցները ՝ x , Ազատ անդամը ՝ 5

դ) { 2x + 5 = 0;

Գործակիցները ՝ x , Ազատ անդամը ՝ 5
    { 2y + 4 = 0

Գործակիցները ՝ y , Ազատ անդամը ՝ 4

4. Ցույց տվեք, որ (−2; 1) թվազույգը համակարգի լուծում չէ.
  ա) { 2x − y + 5 = 0,
      {2x + 5y − 1 = 0,

  բ) {x + y − 3 = 0;
      {3x − 4 = 0

5. Ելնելով տված պայմանից, կազմեք երկու անհայտով երկու առաջին աստիճանի հավասարումների համակարգ.
ա) երկու թվերի գումարը 7 է, իսկ տարբերությունը՝ 2,
բ) երկու թվերի տարբերությունը 12 է, իսկ գումարը՝ 27։

6.Կազմեք երկու անհայտով առաջին աստիճանի հավասարում հետևյալ պայմանից.
ա)Երկու թվերի գումարը հավասար է 10,
բ)2լ կաթը և 3 բատոն հացը միասին արժեն 990 դրամ։

7. Կազմեք երկու անհայտով առաջին աստիճանի հավասարում հետևյալ պայմանից,  առաջարկեք որևէ լուծում․
ա)Երկու թվերի գումարը հավասար է 20
բ)3 կոնֆետը և 4 թխվածքաբլիթը միասին արժեն 1800 դրամ։

8. Լրացուցիչ։
b-ի ի՞նչ արժեքի դեպքում (1,4) թվազույգը bx-7y-3=0 հավասարման լուծում է։

Հաշվետվություն ՝ Գրականություն և Հայոց լեզու

Այս ամսվա ընդացքում մենք կատարել ենք շատ ու շատ աշխատանքներ ։

Սեպտեմբերի 1-ից մինչև 8-ը կատարել եմ նածագիծ ՝ Սպորտը մեր կյանքում հրապարակել եմ 3 թողարկում , արդյունքը տես ՝ այստեղ ։ Սեպտեմբերի 11-ին կատարել եմ գործնական քերականություն , Սեպտեմբերի 12-ին ընթերցել եմ ՝ Վիլյամ Սարոյանի << Հինգ հասուն տանձերը >> և կատարել եմ առաջադրանքները , Սեպտեմբերի 14 կատարել եմ ֆլեշմոբ , Կատարել եմ լրացուցիչ աշխատանք ՝ կարդացել եմ Վիլյամ Սարոյանի մասին դրված նյութը և պատրաստել եմ տեսանյութ ։ Սեպտեմբերի 19-ին կատարել եմ տեքստային աշխատանք , արդյունքը տես՝ այստեղ , կատարել եմ Գործնական քերականություն , Այնուհետև դասարանում կատարել եմ Ստեղծագործական աշխատանք ազատ թեմայով , արդյունքը տես այստեղ ։

Սեպտեմբերի 25-29-ը ՝ Հիշողության թեստ

Թեստ 1

1. Հետևյալից ո՞րն է քիմիական նշանների և ինդեքսների միջոցով նյութի բաղա- դրության արտահայտման գրառումը,

1) քիմիական հավասարում

3) քիմիական ռեակցիա

4) քիմիական տարր

2) քիմիական բանաձև

2)Ո՞ր մասնիկներն են ատոմի միջուկում, որը(որոնք)՝ էլեկտրոնային

1) պրոտոն, էլեկտրոն և նեյտրոն

2)պրոտոն և էլեկտրոն, նեյտրոն

3) նեյտրոն և պրոտոն, էլեկտրոն

4) նեյտրոն և էլեկտրոն, պրոտոն

3. Ինչպես են փոփոխվում տարրերի մետաղական և ոչ մետաղական հատկու-

թյունները պարբերություններում ձախից աջ.

1) մետաղականն ուժեղանում է, ոչ մետաղականը՝ թուլանում

2) մետաղականը թուլանում է, ոչ մետաղականը՝ ուժեղանում

3) մետաղականը մնում է անփոփոխ, ոչ մետաղականը՝ թուլանում

4) մետաղականը թուլանում է, ոչ մետաղականը՝ մնում անփոփոխ

4. Ի՞նչ քիմիական կապ է առաջանում միևնույն ոչ մետաղի ատոմների միջև էլեկտրոնային զույգի առաջացման հաշվին.

1) իոնային

2) կովալենտային բևեռային

3) կովալենտային ոչ բևեռային

4) իոնային և կովալենտային ոչ բևեռային

5. Հետևյալ տարրերից որի՞ մոլեկուլն է միատոմանի սովորական պայմաններում.

1) ազոտ

2) նեոն

3) քլոր

4) ջրածին

6. Ջրածնի ո՞ր հատկությունը ֆիզիկական չէ.

1) օդից թեթև է

2) ջրում համարյա անլուծելի է

3) անհոտ է և անգույն

4) այրվում կամ պայթում է օդում

Սեպտեմբերի 25-ից 30-ը

Սիրելիներս, այս շաբաթ ներկայացնելու եք հետևյալ թեմաները․

• Օրգանիզմի կենսական գործառույթների կարգավորման եղանակները:
• Գեղձեր, տեսակները, ֆունկցիաները:

Լրացուցիչ աշխատանք:

Նկարագրեք որևէ գեղձի ֆուկցիայի խանգարման հետևանքով առաջացած հիվանդություն։

Պատասխանել հարցերին․

1. Ինչո՞վ են տրբերվում իրարից  արտազատական և ներզատական գեղձերը
   
   Ներզատական գեղձերը չունեն ծորաններ, արյան կամ ավշի մեջ ներզատում են հորմոններ, որոնք օժտված են հեռադիր ազդեցությամբ ու կենսաբանական բարձր ակտիվությամբ։ Արտազատական գեղձերն ունեն ծորաններ, որոնցով նյութերն արտազատվում են մարմնի խոռոչների մեջ կամ մաշկի մակերևույթին: Արտազատական գեղձերից են արցունքագեղձերը, թքագեղձերը,լյարդը, քրտնագեղձերը, ճարպագեղձերը և կաթնագեղձերը։ Ներզատական գեղձերից  են մակուղեղը, վահանագեղձը, ուրցագեղձը, մակերիկամները և այլն:  
   
2. Ո՞ր գործընթացների վրա է ազդում մակուղեղը
   
   Մակուղեղը կամ հիպոֆիզը մարդու ներզատիչ գեղձ է, որը կարևոր դեր է խաղում հումորալ կարգավորման պրոցեսներում։ Հիպոֆիզի կշիռը 0,5−0,6 գրամ է։ Այն բաղկացած է երեք բլթից. առաջնային, միջին և ետին: Նրա առաջնային բլթի արտադրած հորմոնը աճի հորմոնն է: Այդ պատճառով դրա գերֆունկցիան  արտահայտվում է աճման խանգարմամբ և մանկական տարիքում բերում է հսկայության (գիգանտիզմի), իսկ մեծահասակների մոտ՝ ակրոմեգալիայի զարգացման։ Վերջինիս դեպքում գերաճում են քիթը, շրթունքները, լեզուն, ձեռքերի դաստակները: 
   
3. Ո՞րն է վահանագեղձի գործառույթը
   
   Վահանագեղձը մասնագիտացված ներզատիչ գեղձ է, արտադրում է յոդ պարունակող թիրօքսին հորմոնը, որը մասնակցում է օրգանիզմում նյութերի և էներգիայի փոխանակության կարգավորմանը։ Հասուն մարդու ամենամեծ ներզատիչ գեղձն է։ Գտնվում է պարանոցային հատվածում՝ վահանաճառի առջևում:Մանկական հասակում այդ գեղձի թերֆունկցիան ընկճում է նյութափոխանակությունը, առաջ է բերում գաճաճություն հիվանդությունը, որի արդյունքում, ի տարբերություն թզուկության, խախտվում է մարմնի համաչափությունը և զարգանում է թուլամտություն: Հասուն հասակում թերֆունկցիայի արդյունքում առաջանում է լորձայտուց հիվանդությունը, որի հետևանքով մարմինն այտուցվում է, դանդաղում է սրտի աշխատանքը, իջնում է մարմնի ջերմաստիճանը, մարդը դառնում է անտարբեր շրջապատի նկատմամբ:
   
4. Ինչու՞ է ադրենալինը կոչվում է << տագնապի հորմոն>>

Ես ներկայացնելու եմ նոր թեմա

• Քննարկել մի քանի գեղձային հիվանդություններ

Մարդը և շրջակա աշխարհը

Մասնակիցներ`

Միջին դպրոցի 8-րդ դասարանի սովորողներ

Նպատակը`

• Ինչ հատկանիշներ պետք է ունենա մարդը

Մարդը պետք է խոսի , քայլի , կարդա , ուսում ստանա , ունենա տարբեր միմիկաներ , տրամադրություն , տխրի , ծիծաղի և այն ամենը ինչը մենք անում ենք առօրյաում ։

Խնդիրը`

• Ինչով է մարդը տարբերվում կենդանական աշխարհի այլ ներկայացուցիչներից

Մարդը բանական էակ է , նա տարբերվում է կենդանիներից իր տեսքով , գենետիկորեն , խոսելու հմտությունով , դեմքով ։ Մարդը իր կյանքի ընդացքում օգտագործում է միմիկաներ ՝ օրինակ ծիծաղում է , տխրում , մտածում , անհանգստանում ։ Մարդիկ կարողանում են ուսում ստանալ , ինքնակրթվել , ձեռք բերել մասնագիտություն , աշխատել , շփվել ընկերների հետ և հասնել հաջողությունների ։ Բայց կենդանիները այդ ամենը չեն կարող անել ։

• Ինչն է բնորոշ միայն մարդուն

Մարդուն բնորոշ է Մտածելու հմտությունը , խոսելու և դատողություն անելու հմտությունը , սովորելը , կարդալը , գրելը և այլն ։

Ընթացքը՝

• Խմբային աշխատանքներ
• Քննարումներ
• Բանավեճեր

Արդյունքում՝

Պատումներ, հոդվածներ, հետազոտական աշխատանքներ սովորողների բլոգներում

Առաջադրանք ՝ Սեպտեմբերի 25-30-ը

Առաջադրանք 1

Առաջադրանք 1

Արդյունաբերական հասարակության երկու շրջափուլերը

1.Նկարագրեք արդյունաբերական  հասարակության շրջափուլերը, համեմատիր դրանք:

ա.Առաջին շրջափուլ -XVII դարից մինչև XIX դարի կեսը

Սկզբնավորվեց և զարգացավ արդյունաբերական արտադրությունը, ձեռքի աշխատանքներն փոխարինվեցին մեքենաներն ու սարքավորումները։

բ.Երկրորդ շրջափուլ-XIX դարի կեսից մինչև  XX դարի սկիզբը

Ավարտվեց արդյունաբերական հասարակության ձևավորումը։Հասարակական կյանքում մեծացավ տեխնիկայի և գիտության դերը։Զարգացած երկրներում գերիշխող դարձավ ծանր արդյունաբերությունը։Առաջացավ համաշխարհային միասնական շուկա։

գ.Հասարակական -քաղաքական գործընթացները

Ավատատիրական հասարակական հարաբերություններին փոխարինելու էր գալիս ժողովրդավարությունը։ Սկսեց ձևավորվել քաղաքացիական հասարակությունը։ Հաճախակի դարձան հեղափոխությունները։ Նոր դարերին բնորոշ էր նաև ճնշված ժողովուրդների ազատագրական պայքարը և ազգային պետությունների ստեղծումը։ Ազատ մրցակցության կապիտալստական հասարակությունը Եվրոպայի երկրներում և ԱՄՆ-ում հասնելով բարձր զարգացման, մտնում է մոնոպոլիստական կապիտալիզմի փուլը։ Այժմ արդեն տնտեսական զարգացումը որոշվում է ոչ թե առանձին ձեռնարկատերերի մրցակցությամբ, այլ արդյունաբերական և ֆինանսական միավորումների տնտեսական գործունեությամբ։ Մեծ չափերի հասան Լատինական Ամերիկայում, Ասիայում, Աֆրիկայում։

2.Տալ «ժողովուրդ»,«ազգ» հասկացությունների սահմանումը

Ժողովուրդ-Որևէ պետության հպատակների ամբողջությունը:

Ազգ-Տոհմ, սերունդներ

3.Սահմանել ինչ է նշանակում հեղաշրջում՛՛, ևս տաս նոր բառերի հասկացությունների բացատրություն, սահմանում:

Հեղաշրջում-մարդկանց պատմականորեն առաջացած հանրություն, որ բնորոշվում է լեզվի, տերիտորիայի, տնտեսական կյանքի և մշակույթի մեջ դրսևորվող հոգեկան կերտվածքի ընդհանրությամբ:

4.Արդյունաբերության , գյուղատնտեսության մեջ նշիր հինգ փոփոխություն, դրանց դրական, բացասական կողմերը:

1․Ձեռքի աշխատանքը փոխարինվեց մեքենաներով և սարքավորումներով, որը բարձրացրեց աշխատանքի արտադրողականությունը, արհեստանոցներին փոխարինեցին մանուֆակտուրաները, այնուհետև՝ մեքենագործարանային արտադրությունը։

2․ Ավելացավ խոշոր քաղաքների թիվը։

3․ Բարձրացավ բնակչության կենցաղային և կրթական մակարդակը։

4․ Մեծացավ գիտության և տեխնոլոգիայի դերը։

5․ Զարգացավ գյուղատնտեսությունը՝ ստեղծվեցին շարքացաններ, նոր սերմատեսակներ, որոնց արդյունքում համեմատտաբար ավելի շատ բերք էր ստացվում։ Զարգանում էր անասնապահությունը։

5.Արդյունաբերական զարգացման հետևանքով ինչ փոփոխություններ տեղի ունեցան հասարակական կյանքում:

Արդյունաբերական զարգացման հետևանքով փոփոխություններ եղան: Զարգացան երկրները:Ավելացել էին աշխատանքի վայրերը և մարդիկ անընդհատ աշխատում էին:

6.Ինչը նպաստեց քաղաքների աճին և զարգացմանը:Արդյունաբերական զարգացման հետևանքով ինչ փոփոխություններ տեղի ունեցան մարդկանց կենսապայմաններում:

Քաղաքների աճին և զարգացմանը նպաստեցին գյուտերը, քանի որ տարբեր տեխնիկաների շնորհիվ կյանքն ավելի էր հեշտացել։Գյուղում գերբնակչություն էր։Գյուղատնտեսությունը զարգացել էր, քանի որ ավելի հեշտ էր դարձել աշխատել։ Բազմաթիվ աշխատատեղեր էին բացվել, որտեղ մարդիկ կարող էին աշխատել։Այդպես զարգացավ և աճեց քաղաքը և բնակչությունը։

7.Ապացուցեք կամ հերքեք այն տեսակետը, որ արդյունաբերական հասարակության առաջին շրջափուլում մտավորականության դերը բարձրացավ:

Արդյունաբերական հասարակության առաջին շրջափուլում մտավորականության դերը բարձրացավ, քանի որ մարդիկ սկսեցին մտածել, հնարել նոր գյուտեր։Մտածեցին, որ կարելի է ստեղծել նոր տեխնոլոգիաներ, մեքենաներ, որպեսզի կյանքը ավելի հեշտ և արագ լինի։

Օժանդակ աղբյուր

Համաշխարհային պատմություն Էջ 3-4/

Էջ 6-9ը պատմել

Այլ ձևակերպումներով ինչպե՞ս են տարբերակվում «ազգ» և «ժողովուրդ» հասկացությունները, և կամ ինչո՞վ են տարբերվում ազգը և ժողովուրդը:

«Ազգ» և «ժողովուրդ» բառերը հաճախ գործածվում են իբրև հոմանիշներ, քանի որ և՛ ազգը, և՛ ժողովուրդը երկուսն էլ ներկայացնում են մարդկանց հավաքականությունը` նույն էթնոսի պատկանող, նույն ինքնությունը, մշակութային արժեքներն ունեցող:

Սակայն երբեմն «ժողովուրդ» ասելով` նկատի է առնվում նաև էթնիկական նույն սկզբնավորումը չունեցող մարդկանց հավաքականությունը: Սույն սահմանման պարագայում պետք է նկատի ունենալ, որ էթնոսի պատկանելությունը կարող է պայմանական նշանակություն ունենալ:

«Ազգ» բառը ծագում է լատիներեն «natio» բառից, որը ծնունդ, սկիզբ, իմաստն ունի: Այստեղից էլ` «nation» բառը, որը նշանակում է ազգ, ինչպես նաև այս հասկացության ծագումնաբանական բուն նշանակությունն արտահայտող ֆրանսերեն «naître» բառը, որը նշանակում է ծնվել: «Ազգ» հասկացությունն արտահայտում է առավելաբար կազմակերպված ժողովրդի` պետությամբ, պետական կառուցվածքով ու կառույցներով, հասարակական-քաղաքացիական ինքնագիտակցությամբ:

Պետության առկայությունը, սակայն, պարտադիր չէ ազգի տվյալ բնորոշման համար, եթե կան ազգային կառույցների կազմակերպվածության դրսևորումները, ազգային բարձր ինքնագիտակցություն, ինչպես, օրինակ, այսօր իրենց պատմական հայրենիքը կորցրած կամ պետություն չունեցող ազգերի պարագայում, որոնցից են ղպտիները, ասորիները և այլք:

Ժողովուրդը կարող է լինել էթնիկական պատկանելության գիտակցությամբ, սակայն առանց պետական-հասարակական, քաղաքացիական կազմակերպվածության: Բայց հարկ է նկատի ունենալ, որ «ազգ» և «ժողովուրդ» բառերը, այնուամենայնիվ, հոմանիշներ են իրենց նշանակությամբ և օգտագործվում են որպես այդպիսիք:

Ներկայումս, սակայն, լայն իմաստով, ինչպես նաև դիվանագիտական նշանակությամբ «ազգ» հասկացությունը մատնանշում է հիմնականում պետական հստակ կառուցվածք ունեցող ժողովուրդներին, ինչի վառ վկայությունն աշխարհի տարբեր պետությունների համախմբումով կազմված Միացյալ Ազգերի Կազմակերպությունն է, որի անվան մեջ «ազգ» բառը հիմնականում պետության ցուցիչի հատկանշմամբ է գործածված:

Տանը

Թարգմանություն-Նոր ժամանակների քաղաքները